Dörtdivan

Bolu-Dörtdivan

Genel Bilgi

Güneyden Ankara’nin Çamlidere Ilçesi, dogudan Gerede Ilçesi, Kuzeyden Yeniçaga Ilçesi, Batidan Bolu Merkezi, güneybatidan Kibrisçik Ilçesi ile komsu ve sinirlidir. Dörtdivan Ilçe merkezinin yerlesim alani 6.278 dönüm, köyleri ile birlikte yüzölçümü ise 79.268 dönümdür. Ilçenin rakimi yaklasik 1150 m.dir. Son nüfus sayimina göre Dörtdivan’in ilçe merkezinin nüfusu 2790, köyleri ile birlikte toplam nüfusu 13.499 kisidir. Iklim: Dörtdivan ilçesi, ne deniz ikliminin ne de Iç Anadolu’nun karasal iklimine aynen uyan bir iklim özelligi tasir. Her iki iklimin arasinda geçis alanidir. Yazlari serin, kislari soguk geçer. Kis aylari daha ziyade kar yagislidir. En fazla yagmur ilkbahar aylarinda yagar. Ilçe halki en çok geçimini ziraat ve hayvancilikla saglar. Arazinin nüfusa oranla az olmasi sebebiyle baska geçim imkanlari arayan halk, çevre ormanlarda isçilik yapmak ve büyük sehirlerde çesitli islerde çalisarak geçimlerini saglarlar. Dörtdivan halkinin gözle görülür bir kismi da Avrupa’da isçi olarak çalismaktadir. Ayrica son yillarda ilçede patates ziraati gelismeye baslamistir. Ilçede fabrika yoktur. 1074 – 1076 yillarinda Dörtdivan, Oguz Türklerinin Kayi Boyu ile Iskan edilen ve Türklesen bir merkez olmustur. Bolu topraklarinin dogu kismini kaplayan Dörtdivan Ilçesi, daha önceleri Gerede Ilçesinin bir nahiyesi idi.

Tarih

Malazgirt Savasi ile Anadolu’ya gelen Oguz Türklerinin Kayiboyu’ndan bir grup 1074-1076 yillarinda Dörtdivan’a yerlesmislerdir. Buraya Oguzlara has isimler vermislerdir. Bunu Köy isimlerinde görmek mümkündür. (Adakinik, Dülger, Bünüs, Çalköy, Cemaller, Çardak, Göbüler, Gücükler,….) Dörtdivan’in bir yerlesim birimi olarak kurulmasinin 1197′de I.Alaaddin Keykubat zamaninda oldugu tahmin edilmektedir. Evliya Celebi Seyahatnamesi’nde, Sultan I. Alaaddin Keykubat’in Bolu Beyi iken fethettigi daglarda Divankösü çaldirdigi, bu nedenle de bu yerlere “DIVAN” denildigi yazmaktadir. Bu yerlerin önce 7 adet oldugu, fakat bunlardan 3′ünün küçük oldugu için kapatilip 4′ünün kaldigi ve bu yüzden de adinin “DÖRTDIVAN” oldugu belirtilmektedir. Ayrica Ankara Savasinda yenilen Osmanli Ordusunun geri çekilmesi sirasinda Timur’un Ordusu tarafindan takip edilmis, Gerede ve Dörtdivan halki Osmanli askerlerini savunarak Osmanlilarin yeniden toparlanmasinda rol oynamistir. Yine Dörtdivan, Bolu’nun bagimsiz Mutasarriflik oldugu dönemde 39 kazadan biri idi. Daha sonra Gerede’ye bagli bir nahiye olmustur. Bu durum 1990 yilina kadar sürmüstür. 09.05.1990 tarih ve 3644 Sayili Kanunla ilçe olmustur.

KRONOLOJIK TARIHI

Osmanlilar idaresine geçtikten sonra Dörtdivan su idari devreleri geçirmistir.
- Bolu Sancakbeyligi ve Kütahya eyaletine bagli bir kasaba(1396-1692)
- Bolu Voyvodanligina bagli bir subasilik(1692-1812)
- Bolu Viransehir Sancagina bagli 19 kasabadan birisi olarak görülür.(1812-1864)
- Bolu Mutasarrifligi Kastamonu vilayetine bagli idi(1864-1869)
- 1890 Devlet salnamesine göre Gerede Bolu Mutasarrifliginin bir kasabasi, Dörtdivan nahiyesidir.
- 1908-1916 yillari arasinda ve 1916 müstakil Bolu salnamesine göre Dörtdivan Gerede’nin bir nahiyesidir.1923 ten 1990 yilina kadar nahiye olarak kalmistir.

Cografi

Bolu’nun dogusunda yer alan Dörtdivan’in dogusunda Gerede, batisinda Bolu, kuzeyinde Yeniçaga, güneyinde ise Gerede ve Bolu topraklari ile sinirli olarak 284 km2 alana sahiptir. Ilçenin rakimi ise 1167m.dir. Kuzey Anadolu Siradaglari, Ilgaz Tepesinden batiya dogru ikiye ayrilarak uzanirlar. Bu siradaglarin güney kolu ilçenin güneyinde Ankara ile Dörtdivan tabii sinirini çizer. Dogu bati dogrultusunda uzanan bu siradaglara Benli ve Kütüklü adi verilir. Bu siradaglarin devamin teskil eden Köroglu daglari da ilçenin bati güneyinden hafif bir yay çizerek kuzeye dogru uzanirlar ve ilçenin bati tabii sinirini çizerler. Bu daglarin en yüksek tepesi Köroglu Tepesi olup,1.378m.dir. Köroglu daglari volkanik daglardir. Dörtdivan ilçesi genelde ovaliktir. Bu nedenle de yerlesim yerleri birbirine çok yakindir. Dörtdivan ilçesinden Köroglu Daglarinin dogu yamacinda iki kol halinde çikip Dörtdivan Ovasinda birlesen Gerede Ovasi ortasindan bati-dogu dogrultusunda akan Çankiri topraklarindan sonra Zonguldak topraklarindan Filyos Çayina karisarak Karadeniz’e dökülen Ulusu adi verilen akarsuyu vardir. Bu akarsu Sorkun, Yalacik ve Düger dereleri ile beslenmektedir.

Nüfus

2000 Genel Nüfus Sayimi Tespitine göre ilçe Merkezinin nüfusu 3335, Köylerin toplam nüfusu 6193 adet tespit edilmis olup, toplam nüfus 9528 kisidir. Ilçe nüfusunun %48′i erkek, %52′si ise kadinlardan olusmaktadir. Nüfus yogunlugu ise km2′ye 34 kisi düsmektedir. Nüfus Müdürlügünden alinan bilgiler dogrultusunda 2002 yili sonu itibariyle ilçede; 400 dogum, 174 ölüm, 220 evlenme, 21 bosanma, 10 kayit düzeltme, 2065 verilen nüfus cüzdani, 8 verilen aile cüzdani islemleri yapilmistir. Ilçenin nüfus artis hizi Türkiye ortalamasindan düsüktür. Bunun sebebi; Ilçede sanayinin gelismemis olmasi, topraklarin iklim nedeniyle iyi islenmediginden büyük sehirlere göçün fazla olmasidir.

Idari

Ilçe merkezi Çavuslar ve Kadilar Mahallesi adiyla iki mahalleden olusur. Ayrica ilçe merkezine bagli 30 köy bulunmaktadir. Köylerin bagli sayisi ise 15′dir. Ilçe Merkezi ve köylerin çok düz bir alana yerlesmesi ve birbirleri ile ilçe merkezine çok yakin olmasi nedeniyle ulasim mevcut asfalt ve stabilize yollarla rahatlikla saglanmaktadir. Devlet yönetimi ile ilçe halki arasindaki iliskiler son derece iyidir. Ilçe halki son derece devlete bagli ve yasalara saygilidir. Bu nedenle idari bir güçlük çekilmemektedir.

Sosyal

Ilçe halki genelde Türkmen’dir. Aralarindaki her türlü sosyal iliskiler çok canli ve siki bir baglilik arz etmektedir. Örnegin; gerek ilçe merkezinde gerekse köylerde yapilan dügün, nisan ve cenaze törenleri çok büyük bir kalabalikla yapilmaktadir. Ilçe halkinin çogu köylerde oturmakta olup, tarim,orman ve hayvancilikla ugrasmaktadir.

Egitim ve Kültür

Kastamonu Salnamesi’nden edinilen bilgilere göre 1700 yilinda yapilip, I.Cihan savasina kadar Tedrisata devam eden Gerede ve Dörtdivan Medreselerinin oldugu haber verilmektedir. Bu medreselerde büyük alimler yetismistir. Dörtdivan Ilçesinde ibtidaiyye mektebi (1909) yilinda merkezde, 1909′da Dogancilar, 1926′da Cemaller ve Ortaköy de ögretime baslamistir.Ayrica Dörtdivan da 1968 yilinda orta ögretime geçilmis olup, bunun yaninda 1989 yilinda ise lise ögrenimi baslamistir. (Örgün Egitim Kurumlarinin toplam okul sayisi 7, toplam derslik sayisi 70, toplam ögrenci sayilari 1317, toplam ögretmen sayilari ise 64′tür.) Tasimali ögretim durumu ise 4 adet tasima merkezine 39 yerlesim biriminden 650 ögrenci 4 araçla tasinmakta olup, tasinan ögrencilere Ilçe Sosyal Yardimlasma ve Dayanisma Vakfinca ögle yemegi verilmektedir. Ilçede 8 yillik ilkögretim uygulamasi basarili bir sekilde devam etmektedir. Ilçe Halk Egitim Merkezi faaliyetlerine 1992-1993 yilinda baslanmistir. Günümüze kadar halicilik,nakis,giyim,boyala ve bilgisayar dalinda kurslar açilarak faaliyetlerini sürdürmüstür. Ayrica Halk Egitim bünyesinde Çok Amaçli Lisenin atölyesinde hizmetini devam ettirmekte olan Döner Sermayeli Agaç Isleri Atölyesi faaliyetlerini sürdürmektedir. Su anda is olmadigindan faaliyet yoktur. Is alinmasi durumunda faaliyetlerine devam edecektir. 2001-2002 ögretim yilinda ilçede metal,nakis,anne ve çocuk egitimi kurslari açilmis olup, bu kurslardan metal kursunda 16 erkek, nakis kursunda 20 kadin, anne ve çocuk egitimi kursunda da 12 kadin kursiyer kurs görmüstür. Ilçede basimevi,sinema,tiyatro yoktur.Zaman zaman genel idarenin düzenledigi sportif faaliyetler yapilmaktadir.

Ekonomi

Dörtdivan Ilçesi öteden beri tarimla ugrasan bir yöre olup, arpa,bugday,patates yetistiriciligi yapilmaktadir. Ancak ilçede ilk defa 1985 yilinda Cemaller köyü tüzel kisiligine ait 12 dekarlik bir tarlada patates kist nematodu tespit edilmis olup, yapilan saha kontrolleri ve yaptirilan toprak tahlilleri sonucu bu hastaligin genis bir bölgeye yayildigi anlasilarak 3500 dekarlik bir alan iç ve dis karantina altina alinarak bu bölgelerde patates ekimi yapilmasi yasaklanarak bunun yerine çiftçilere alternatif ürün olarak bedelsiz yem bitkisi tohumlugu dagitimi yapilmistir. Yine ilçe ekonomisine katkida bulunan büyükbas ve küçükbas hayvancilik da yapilmaktadir. Son 18 senedir broiler türü et tavukçulugu yapilmaktadir. Ilçede broiler kümes adeti 174 olup, yillik toplam kapasitesi 1.700.000′dir. Büyükbas hayvan sayisi 7491, küçükbas hayvan sayisi 6950 adettir. Ilçede ari potansiyeli gittikçe azalmakta olup, 2002 yili itibariyle ilçe merkezi ve köylerde 850 adet kovan mevcuttur. Ilçeye bagli 10 köyde Tarimsal Kalkinma Kooperatifi ve ilçe merkezinde 1 adet Tarim Kredi Kooperatifi mevcuttur. Kooperatiflere bagli 33 köyde 1626 kayitli ortak mevcut olup, çiftçimize tohumluk, kimyevi gübre, zirai alet, zirai makine, zirai mücadele ilaçlari tüketim ve pazarlama, akaryakit ve yedek parça, hayvan alimi ile nakit para konularinda yardim etmektedirler. Ilçede 1 adet Merkez Saglik Ocagi Tabipligi ve Köylerde 9 adet Saglik evi mevcuttur. Saglik hizmetlerini 5 doktor, 1 Saglik memuru, 5 Hemsire, 11 Ebe ve 1 soför ile yürütülmektedir. Ilçede 2 adet eczane mevcuttur.

Mahalli

Ilçede Merkez Belediyesinden baska bir bagli belediye mevcut olmayip, belediye 1962 yilinda kurulmustur. Su anda yeni yapilan 5 katli hizmet binasinda hizmet vermektedir.Belediyenin 2002 yili Bütçesi 380 Milyar Liradir. Belediyede 7 adet memur, 2 adet kadrolu isçi ile 16 adette mevsimlik isçi çalismaktadir. Belediyenin imar planli mevcuttur. Belediye ilçe merkezindeki altyapi hizmetlerinin büyük bir kismini bitirmis olup, sehir sebeke suyunu da tamamlamistir. Ilçenin su anda sorunun yoktur. Kanalizasyon sebekesinin ise büyük kismi bitmis ve geriye kisimda devam etmektedir. Biten kisim %95′dir. Ilçeye bagli 30 köy bulunmakta olup, hepsinin de ilçeyle yol baglantisi mevcut ve ulasimi kolaydir. Köylerde toplam 46 Camii bulunmaktadir. Ilçe halkinin dini Islam olup, Hanefi mezhebi’ndendir.

Asayis ve Güvenlik

Ilçede asayis ve güvenlik Jandarma Komutanligi ile Emniyet Amirligi tarafindan saglanmaktadir. Asayis ve güvenlikten sorumlu Ilçe Jandarma Komutanligi ile Ilçe Emniyet Amirliginin ihtiyaç ve sorunlari olmayip, sorumluluk bölgelerinde kamu düzenini korumakta, vatandaslarin can ve mal güvenligini saglamaktadirlar.

Panayir (Mayha)

Dörtdivan ilçe merkezinde pazar, cuma günleri kurulmaktadir.Çevre ilçe ve illerin esnaflari sira ile çevre ilçelerde kurulan pazarlari gezerler. Dörtdivan’da Il encümen meclisinin karariyla Eylül ayi içerisine yilda 2 defa birer gün olmak üzere cuma günleri panayir kurulur.Herhafta kurulan pazardan daha genis çapli olan ve genellikle çesitli giyecek ve yiyecek esyalarinin satildigi bu panayira eglence amaçli olarak dönme dolap, atlikarinca vb. lunapark araçlari getirilir.Özellikle çocuklar için çok büyük önemi olan bu panayirlar ilçeye büyük bir canlilik getirir. Dörtdivan panayirindan sonra diger ilçelerde de iki defa olmak üzere panayirlar kurulur.Yeniçaga panayiri ve Gerede panayiri gibi.Dörtdivanda kurulan ilk panayirdan sonra ikincisi olan son panayir ise 15 gün sonra tekrarlanir. Panayirda satilan yiyeceklerden kizarmis kaz eti, köfter ile cevizli helvayi tatmanizi tavsiye ederiz.